آیا فلج مغزی بر هوش تأثیر می گذارد؟ درک تأثیرات شناختی فلج مغزی
آیا فلج مغزی بر هوش تأثیر می گذارد؟
جواب آنست که نه مستقیم. به طور کلی، فلج مغزی بر مهارت‌های حرکتی مانند حرکت، تعادل، وضعیت و پوسچر بدن تأثیر می‌گذارد. با این حال، ناتوانی های ذهنی می تواند همزمان با فلج مغزی رخ دهد. برای کمک به درک ارتباط بین فلج مغزی و ناتوانی‌های ذهنی، این مقاله به موارد زیر می‌پردازد:
- آیا فلج مغزی بر هوش تأثیر می گذارد؟
- علائم ناتوانی ذهنی
* چگونه می توان اختلالات حرکتی را از نقص و اختلالات ذهنی تمیز داد
* مداخلات درمانی
آیا فلج مغزی بر هوش تأثیر می گذارد؟
فلج مغزی یک ناتوانی حرکتی مبتنی بر آسیب سیستم عصبی مرکزی است. افراد مبتلا به فلج مغزی دچار آسیب مغزی به نواحی مرتبط با کنترل حرکات شده اند. این آسیب منجر به اختلال در مهارت های حرکتی، مانند حرکات ناموزون و غیر طبیعی، تون عضلانی بالا یا پایین و پوسچر و کنترل نامناسب تنه و محور بدن می شود. با این حال، تا 50٪ از افراد مبتلا به فلج مغزی دچار اختلالات ذهنی نیز می شوند.
ناتوانی های ذهنی و حرکتی وابستگی دارند، به این معنی که این دو وضعیت اغلب با هم رخ می دهند. با این حال، فلج مغزی و ناتوانی ذهنی ارتباط مستقیمی با هم ندارند زیرا در اثر آسیب به دو ناحیه مجزا از مغز ایجاد می‌شوند.
فلج مغزی در اثر آسیب به نواحی در حال رشد مغز که حرکت را تنظیم می کنند، از جمله قشر حرکتی، تالاموس، اجسام قاعده ای یا مخچه ایجاد می شود. هنگامی که یک فرد مبتلا به فلج مغزی دارای ناتوانی ذهنی است، به این دلیل است که مناطقی از مغز که با عملکرد ذهنی و شناختی مرتبط است نیز آسیب دیده است.
به طور کلی، ناتوانی های ذهنی در بین افراد مبتلا به انواع شدیدتر فلج مغزی شایع تر است. این به این دلیل است که در بیماران با اختلالات حرکتی شدیدتر، بخش های وسیع تری از مغز دچار آسیب شده است. برای درک چگونگی تشخیص ناتوانی ذهنی در افراد مبتلا به فلج مغزی، در بخش زیر به علائم رایج پرداخته می شود.
نشانه های ناتوانی ذهنی کودکان فلج مغزی:
در حالی که فلج مغزی باعث ناتوانی ذهنی نمی شود، این دو حالت اغلب به طور همزمان اتفاق می افتند و مهم است از علائم بالقوه اختلال شناختی آگاهی داشته باشیم و هر چه زودتر ناتوانی ذهنی تشخیص داده شود تا مداخله درمانی به خصوص کاردرمانی زودتر شروع شود.
ناتوانی های ذهنی در هر فردی می تواند خود را متفاوت نشان دهد. بسته به شدت آسیب مغزی، ناتوانی های ذهنی می تواند خفیف (IQ 50-70)، متوسط (IQ 36-49)، شدید (IQ 20-35) یا عمیق (IQ زیر 20) باشد.
اختلالات ذهنی خفیف تر ممکن است در کودکان خردسال مورد توجه قرار نگیرد و با افزایش سن بیشتر آشکار شود.
آیا فلج مغزی بر هوش تأثیر می گذارد؟
علائم ناتوانی ذهنی عبارتند از:
- مشکلات در برقراری ارتباط
- پاسخ های تاخیری
- حافظه ضعیف
- بی ثباتی و به هم ریختگی عاطفی
- مشکلات تفکر منطقی و حل مسئله
- تاخیر در مراحل رشد (گفتار، چهار دست و پا، راه رفتن و غیره)
- پرهیز از تعامل اجتماعی
- توجه و تمرکز ضعیف
- ناتوانی در تشخیص صداها یا چهره های آشنا
- مشکل در پردازش محرک های شنیداری یا بینایی
آیا فلج مغزی بر هوش تأثیر می گذارد؟ در حالی که این علائم نشانه های مطلق و قطعی ناتوانی ذهنی نیستند، اما می توانند به عنوان هشدار و ضرورتی برای صحبت با پزشک و ارزیابی توسط متخصص کاردرمانی برای تشخیص صحیح و دقیق عمل کنند.
مداخله زودهنگام شامل کاردرمانی ذهنی و کاردرمانی شناختی میتواند از بروز رفتارهای مشکل ساز مانند خودآزاری و پرخاشگری جلوگیری کند. در ادامه، در مورد وجه تمایز اختلالات حرکتی با ناتوانی ذهنی صحبت خواهیم کرد.
آیا فلج مغزی بر هوش تأثیر می گذارد؟
سنجش هوش در کودکان فلج مغزی :
اغلب، اختلالات حرکتی یک فرد میتواند باعث شود که با وجود داشتن ظرفیت فکری و ذهنی کاملاً طبیعی، در ارتباط دچار مشکل شوند. بنابراین، ایجاد تطابق برای شناسایی دقیق اینکه آیا فرد مبتلا به فلج مغزی دارای اختلال در هوش است یا نه، ضروری است.
برای تشخیص ناتوانی ذهنی، اغلب از کودکان خواسته می شود تا یک ارزیابی شناختی انجام دهند. با این حال، بسیاری از ارزیابی‌های شناختی کودکان می‌توانند باعث شوند که کودکان مبتلا به فلج مغزی نمرات بسیار کمتری نسبت به ظرفیت واقعی ذهنی خود کسب کنند، زیرا اختلالات حرکتی آنها در نظر گرفته نمی‌شود.
به عنوان مثال، کودکانی که مهارت‌های حرکتی دهانی ضعیف دارند ممکن است در ارزیابی شفاهی کلامی عملکرد خوبی نداشته باشند، و کودکانی که مهارت‌های حرکتی ظریف دست ضعیفی دارند ممکن است نتوانند به اشیا اشاره کنند یا پاسخ‌ها را به طور دقیق پر کنند. بنابراین، ارزیابی های شناختی سنتی ممکن است بهترین معیار برای توانایی‌های شناختی کودک فلج مغزی را ارائه نکند.
هنگام ارزیابی کودکان مبتلا به فلج مغزی از نظر اختلالات شناختی، ضروری است که اختلالات حرکتی آنها را در نظر بگیرید. این ممکن است مستلزم این باشد که آنها در یک نوع آزمایش کاملا متفاوت شرکت کنند یا زمان بیشتری برای تکمیل آن در نظر بگیرند.
آیا فلج مغزی بر هوش تأثیر می گذارد؟ در بخش بعدی، مداخلات درمانی مختلفی را مورد بحث قرار خواهیم داد که میتواند به کودکان مبتلا به فلج مغزی کمک کند تا ناتوانی‌های ذهنی خود را مدیریت کنند.
درمان ناتوانی های ذهنی در کودکان فلج مغزی:
در حالی که ناتوانی ذهنی می تواند در توانایی فرد برای تعامل با محیط اطراف و مراقبت از خود تداخل ایجاد کند، مداخلات درمانی ای وجود دارد که می تواند به طور قابل توجهی به بهبود کیفیت زندگی فرد کمک کند. درمان ناتوانی ذهنی در افراد مبتلا به فلج مغزی شامل موارد زیر است:
مداخلات کمک آموزشی:
آموزش اختصاصی می تواند به ارائه حمایت شخصی و توجه به فرزند شما برای موفقیت تحصیلی کمک کند. این آموزش ها در سنین پیش از دبستان در مراکز توانبخشی و کاردرمانی ارائه میشود و پس از آن از نظر قانونی، مدارس باید تسهیلات متناسب برای کمک به افراد دارای ناتوانی ذهنی در یادگیری و موفقیت فراهم کنند.
گفتار درمانی:
تکنیک‌های گفتار درمانی میتواند به افراد کمک کند تا مهارت‌های تلفظی و گفتاری، گوش دادن و ادراک و دریافت زبانی خود را توسعه دهند. اگر فرد مبتلا به فلج مغزی غیرکلامی باشد، آسیب شناس گفتار-زبان میتواند به او یاد دهد که چگونه از روش های ارتباطی تقویتی و جایگزین برای بهبود مهارت های ارتباطی خود استفاده کند. گفتاردرمانگر همچنین میتواند به افراد کمک کند تا راه های بهبود یا جبران مشکلات شناختی را بیاموزند.
کار درمانی:
کاردرمانی بر توسعه استقلال عملکردی فرد تمرکز دارد. کاردرمانی شامل تمرین فعالیت های روزمره زندگی یا یادگیری نحوه استفاده از ابزارهای تطبیقی برای جبران حرکات محدود شده است.
همچنین کاردرمانی بر بهبود عملکردهای حرکتی فرد از طریق تمرینات مستمر و هدفمند تمرکز دارد.
در حالی که قسمتی از پروسه کاردرمانی به بهبود حرکتی می‌پردازد، متخصصین کاردرمانی ذهنی و شناختی مرکز کاردرمانی سعادت آباد (تاک) با ارزیابی دقیق و جامع بیمار، نقاط ضعف و قوت مراجع را مشخص میکند و با تکنیک های متنوع ، خوشایند و قابل پذیرش توسط کودک به تقویت مهارت های ادراکی و شناختی بیمار میپردازند.
کاردرمانی بخش مهمی از مداخلات درمانی فلج مغزی است که میتواند به بهبود کیفیت کلی زندگی فرد بسیار کمک کند.
زمان تشخیص و مراجعه به کلینیک کاردرمانی و استمرار توانبخشی بسیار مهم و تعیین کننده است، هرچه مراجعه و شروع کاردرمانی زودتر باشد، پیشرفت و بهبود بیشتر و محسوس تری را شاهد خواهیم بود.
رفتاردرمانی :
رفتاردرمانی بر بهبود الگوهای فکری منفی تمرکز دارد، مانند الگوهای مرتبط با افسردگی و اضطراب، که ممکن است افراد مبتلا به فلج مغزی و ناتوانی های ذهنی آن را تجربه کنند. علاوه بر این، بر شناسایی رفتارهای مشکل ساز و جایگزینی آنها با استفاده از تقویت مثبت تمرکز دارد. رفتاردرمانی می تواند مهارت های بهبود یافته را در زمینه هایی مانند ارتباط و حل مسئله ارتقا دهد.
مرکز کاردرمانی و گفتاردرمانی سعادت آباد( تاک ) با تیمی متشکل از بهترین متخصصین توانبخشی با دارا بودن سالها تجربه در زمینه درمان کودکان آماده است بهترین خدمات توانبخشی در زمینه ارزیابی، مشاوره ، درمان در منزل و هر آنچه نیاز مبتلایان به فلج مغزی است به مراجعین ارائه دهد.
مرکز توانبخشی غرب تهران ( تاک ) ، با خدمات کاردرمانی جسمی ، کاردرمانی ذهنی ، گفتاردرمانی ، بازی درمانی ، رفتار درمانی ، درمان لکنت ، با بیش از یک دهه کار تیمی علمی و با تکیه بر تجربه عملی توانسته است به یکی از بهترین مراکز کاردرمانی و گفتاردرمانی غرب تهران برای درمان کودکان مبتلا به فلج مغزی ، اوتیسم ، اختلالات یادگیری ، سندروم داون ، تاخیر ذهنی حرکتی و اختلالات گفتاری تبدیل شود.
سید محسن احکامی
کارشناس ارشد کاردرمانی